Czytelniku! pamiętaj, że wszystkie informacje i porady zawarte na naszym portalu nie zastąpią indywidualnej konsultacji z fachowcem/lekarzem. Stosowanie treści zawartych na naszym blogu w praktyce każdorazowo powinno być konsultowane z specjalistą o odpowiednich kwalifikacjach. Redakcja i wydawca portalu nie ponoszą odpowiedzialności ze stosowania porad zamieszczanych na stronie.
Tarczyca to nieduży gruczoł endokrynny umiejscowiony w przedniej części szyi, tuż pod krtanią. Jest częścią układu hormonalnego i odgrywa ważną rolę w regulacji metabolizmu organizmu. Zaburzenia hormonalne spowodowane nadczynnością lub niedoczynnością tarczycy wpływają na funkcjonowanie wszystkich układów w naszym organizmie. Jakie są najczęstsze choroby tarczycy i dlaczego ich szybka diagnostyka jest tak istotna?
Choroby tarczycy i ich diagnostyka
- Funkcje tarczycy
- Nadczynność i niedoczynność tarczycy
- Diagnozowanie zaburzeń tarczycy
Funkcje tarczycy – hormony niezbędne do funkcjonowania całego organizmu
Tarczyca pełni szereg istotnych funkcji w organizmie. Głównym zadaniem tego gruczołu endokrynnego jest produkcja hormonów tarczycy, takich jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3). Te hormony odgrywają kluczową rolę w regulacji metabolizmu organizmu. Kontrolują tempo przemiany materii, wpływając na procesy energetyczne, termoregulację, wzrost i rozwój tkanek, a także funkcje serca, mózgu i innych narządów. Poziom hormonów wpływa również na szybkość pracy serca, poziom energii, utratę lub przybranie na wadze, apetyt, nastrój i zdolność do skupienia uwagi.
Tarczyca odgrywa również istotną rolę w rozwoju płodowym i dziecięcym, wpływając na rozwój mózgu i układu nerwowego. W przypadku niedoczynności tarczycy (hipotyreozy) lub nadczynności tarczycy (hipertyreozy), funkcje te mogą być zaburzone, co prowadzi do różnych objawów i problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest utrzymanie równowagi hormonalnej tarczycy w celu zachowania optymalnego stanu zdrowia.
Nadczynność i niedoczynność tarczycy – choroby, które je wywołują
Nadczynność i niedoczynność tarczycy to zaburzenia spowodowane przez różne jednostki chorobowe. Ze względu na odmienny wpływ na funkcjonowanie organizmu, mają różne objawy.
Choroba Gravesa–Basedowa – najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy
Najczęstszą chorobą wywołującą nadczynność jest choroba Gravesa-Basedowa to zaburzenie autoimmunologicznym. Nie ustalono konkretnych powodów rozwoju tej choroby. Do czynników chorobotwórczych zalicza się czynniki środowiskowe np. stres, infekcje wirusowe oraz bakteryjne, palenie lub picie alkoholu, jak i czynniki genetyczne.
Choroba Gravesa-Basedowa prowadzi do hipertyrozy, czyli nadmiernego wydzielanie hormonów T4 i T3. Najczęstszymi objawami nadczynności są:
- Niekontrolowany lub przyspieszony wzrost tętna;
- Nadmierne pocenie się;
- Niepokój, nerwowość, drażliwość, problemy ze snem;
- Zwiększone apetyt przy jednoczesnej utracie wagi;
- Zwiększona wydolność fizyczna i trudności z odpoczynkiem;
- Drżenie rąk i drżenie mięśni;
- Zaburzenia menstruacyjne u kobiet;
- Osłabienie mięśni, w tym utrata siły;
- Problemy z koncentracją i trudności w zapamiętywaniu.
Hashimoto – główna przyczyna niedoczynności tarczycy
Hashimoto podobnie jak choroba Gravesa-Basedowa ma podłoże autoimmunologiczne. Organizm produkuje niewłaściwe przeciwciała atakujące tarczycę, powodując przewlekły stan zapalny, który z kolei prowadzi do obniżenia wydzielania hormonów T3 i T4 z jednoczesnym wysokim wynikiem TSH.
Niedoczynność tarczycy objawia się takimi zaburzeniami jak:
- Zmęczenie i ogólne osłabienie;
- Spowolnienie tempa pracy serca;
- Zwiększona wrażliwość na zimno;
- Przyrost masy ciała, pomimo niewielkiej ilości spożywanego jedzenia;
- Zmniejszony apetyt;
- Suchość skóry i łamliwe paznokcie;
- Zaburzenia snu i senność w ciągu dnia;
- Zmniejszenie libido;
- Zaburzenia menstruacyjne u kobiet;
- Trudności w koncentracji, osłabienie pamięci.
Diagnostyka chorób tarczycy – jak wykryć zaburzenia tarczycy?
Diagnostyka chorób tarczycy jest kluczowa dla odpowiedniego rozpoznania i leczenia zaburzeń tego gruczołu. Istnieje kilka metod diagnostycznych, które są używane do wykrycia zaburzeń tarczycy. Oto główne metody diagnostyczne stosowane w przypadku podejrzenia chorób tarczycy:
Badanie poziomu hormonów tarczycy — badanie krwi, które obejmuje pomiar poziomów hormonów tarczycy, takich jak TSH, T4 i T3. Podwyższony poziom TSH i obniżony poziom T4 i T3 mogą wskazywać na niedoczynność tarczycy, podczas gdy obniżony poziom TSH i podwyższony poziom T4 i T3 mogą wskazywać na nadczynność tarczycy.
Badanie obrazowe tarczycy — zastosowanie ultrasonografii tarczycy umożliwia ocenę struktury, wielkości i ewentualną obecność guzków tarczycy. USG tarczycy https://www.dcg.wroclaw.pl/usg-tarczycy.html może pomóc w diagnozowaniu chorób i ustalaniu kolejnych etapów leczenia.
Scyntygrafia tarczycy – to procedura, która polega na podaniu małej ilości substancji promieniotwórczej (zwykle jodu) i wykonaniu skanu tarczycy. To pozwala ocenić funkcję tarczycy, identyfikując obszary nadczynne, niedoczynne lub guzki, które mogą wymagać dalszego zbadania.
Biopsja tarczycy — w przypadku podejrzenia raka tarczycy, może być przeprowadzona biopsja tarczycy. Procedura ta polega na pobraniu próbki tkanki tarczycy do analizy pod mikroskopem w celu potwierdzenia diagnozy.